Kabanata 53: Karapatan at Hangganan
Maaga pa lang, halata na ang tensyon sa paligid ng bahay. Si Jae Ann ay tahimik sa kusina, nag-aayos ng tasa para sa kape ni Papa. Sina KC at Angelique ay nakaupo sa salas, parehong tahimik, pero ramdam ang kaba.
Pumasok si Ramil mula sa labas, may dalang pandesal. Binati niya ang mga anak, pero bago pa man niya mailapag ang plastic bag sa mesa, may humintong sasakyan sa tapat ng bahay.
Itim na SUV. Bumaba ang dalawang lalaki na pamilyar sa kanyang mata—mga abogado.
At ang huli—si Henry.
Tahimik ang paligid. Mabilis ang tibok ng puso ni Ramil. Lumabas siya ng gate, sinalubong ang dating kinatatakutan ng kanyang pamilya.
"Anong kailangan mo?" malamig na tanong niya.
"Hindi ako nandito para makipag-away, Ramil," sagot ni Henry, nakasuot ng maayos na polo, bitbit ang isang brown envelope. "Karapatan ko lang ang ipinaglalaban ko. Anak ko sina KC at Angelique. Under the law, may say ako sa kinabukasan nila. At dahil hindi stable ang kondisyon ni Ysay, itinuturing ko itong tamang panahon para humingi ng visitation—at kung kinakailangan, custody."
Lumapit ang isang abogado. Ipinakita ang dokumento. May stamp ng korte.
DSWD. Custody evaluation.
"Wala kang karapatang ganyanin kami," ani KC, lumabas ng bahay at pumagitna sa kanila. "Hindi ka nga tumayong ama sa buong buhay ko, tapos ngayon mo kami guguluhin?"
Sumunod si Angelique, luha na sa mata.
"Ayoko sa’yo. Hindi ka pamilya sa’kin. ‘Wag mo kaming kunin sa taong mahal kami ng buo."
Ngunit pinigil ni Ramil ang dalawa.
"Tama na," mahinahong sabi niya. Hinarap niya si Henry, ngunit hindi na may galit sa tinig niya—kundi katapangan. "Hindi mo pwedeng pilitin ang mga anak na kilalanin kang ama dahil lang sa DNA. Sa batas ng puso, matagal ka nang nawala."
Huminga si Henry, pinilit maging kalmado.
"Hindi mo ako mapipigilan. May batas—"
"Oo. At may laban din kami." Pinakita ni Ramil ang isang envelope—pinirmahang affidavit ni Ysay. Nakasaad doon ang huling habilin niya para sa mga anak niya, na walang sinuman ang pwedeng humiwalay sa kanila.
"Si Ysay mismo ang nagsabi: sa pamilya niyang buo ngayon mananatili ang mga bata. At bilang legal na asawa ko siya, bilang ama ng tahanang ito—lalaban ako."
Lumapit si KC sa ama at hinawakan ang braso nito.
"Hindi kami aalis, Pa."
Lumapit si Angelique. "Hindi kami kayang kuhanin. Kasi hindi kami basta-basta sasama."
At sa mismong sandaling iyon, lumabas si Ysay mula sa bahay—mahina pero nakatayo, tinutulungan nina Aling Ana at Jae Ann.
"Ano…? Henry… gagamitin mo pa rin ba ang batas para sa pansarili mong agenda?"
Tumigil si Henry. Para siyang binuhusan ng malamig na tubig. Nakita niya ang babaeng minsan niyang sinaktan—ngayon ay lumalaban para sa pamilya niya kahit naghihingalo.
"Hindi mo man kami minahal nang buo noon, pero huwag mo na silang sirain ngayon."
Tahimik si Henry. Hindi siya makatingin kay Ysay. Bumagsak ang balikat nito. Pagkatapos ng ilang minuto, tumalikod siya at muling sumakay sa SUV—kasama ang kanyang mga abogado.
Hindi pa tapos ang laban. Pero sa araw na ito, napanatili ang buo nilang pamilya.
ns216.73.216.208da2